ट्रेडिंग बझ – आगामी काळात महागड्या दुधापासून कोणताही दिलासा मिळणार नसून, ऑक्टोबरमध्येही दुधाच्या दरात वाढ करण्याचा ट्रेंड कायम राहू शकतो. याचा अर्थ आता लोकांना दुधासाठी पूर्वीपेक्षा जास्त पैसे मोजावे लागतील. नुकतेच अमूल आणि मदर डेअरीने त्यांच्या दुधाच्या दरात वाढ केली होती. यानंतरही लोकांना महागडे दूध मिळू शकते. दुधाची देशांतर्गत वाढती मागणी आणि उत्पादनातील स्थिरता हे त्यामागचे कारण आहे. देशात दुधाच्या उत्पादनात स्थैर्य आहे, म्हणजेच उत्पादनात पूर्वीपेक्षा जास्त वेग नाही, परंतु देशांतर्गत मागणी सातत्याने वाढत आहे. दुधाची देशांतर्गत मागणी 10 टक्क्यांनी वाढली आहे, अशा स्थितीत त्याचा परिणाम पुरवठ्यावर दिसू शकतो. पुरवठ्यावर परिणाम झाल्यास दुधाच्या दरात आणखी वाढ होऊ शकते.
दूध उत्पादनात स्थिरता का ? :-
गतवर्षी त्वचारोगामुळे 1.89 लाख गुरे मरण पावली होती. हवामान, महागडा चारा आणि इतर समस्यांमुळे 2022-23 मध्ये दूध उत्पादन स्थिर राहिले, त्यामुळे दूध उत्पादनात स्थिरता दिसून आली. दक्षिणेकडील राज्यांमधील दूध उत्पादन आणि साठवणुकीच्या परिस्थितीचा आढावा घेतल्यानंतर, आवश्यक असल्यास, दुग्धजन्य पदार्थांच्या आयातीच्या बाबतीत सरकार हस्तक्षेप करेल आणि आयातीद्वारे पुरवठा सुनिश्चित केला जाईल.
आंतरराष्ट्रीय बाजारात किमती जास्त आहेत आणि जास्त किंमतीला आयात केल्याने किमती कमी होणार नाहीत.
दुधाची घरगुती मागणी 10% वाढली :-
दूध दरवाढीचा कल ऑक्टोबरपर्यंत कायम राहण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे. कोविडनंतर दुधाची मागणी वाढली आहे. अशा परिस्थितीत तूप, लोणी, चीज आणि दुधाचे भाव आणखी वाढण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे.
गेल्या वर्षी दूध उत्पादन स्थिर :-
गतवर्षी दुधाचे उत्पादन स्थिर राहिल्याने पुरवठ्यावर ताण आला होता. याशिवाय, उन्हाळ्याच्या आगमनाने उत्पादनावर परिणाम होतो, नुकत्याच झालेल्या पावसाने वातावरण थंड केले असले तरी, त्यामुळे हा टप्पा थोडासा बदलला आहे. पुरवठ्याची स्थिती सुधारली नाही तर सरकार दुग्धजन्य पदार्थ आयात करण्याचा विचार करू शकते. ही उत्पादने शेवटची 2011 मध्ये आयात करण्यात आली होती.
दूध आणि उत्पादनांच्या किमतीवर परिणाम :-
उष्ण हवामानामुळे दुधाचे उत्पादन कमी होते आणि स्किम्ड मिल्क पावडरचा मुबलक साठा असतो. यामुळे दूध पुरवठ्यात कोणताही अडथळा येणार नाही, परंतु दुग्धजन्य पदार्थ आणि विशेषत: फॅट, लोणी, तूप यांचा साठा गेल्या वर्षीपासून कमी असून, दूध उत्पादनात वार्षिक 6 टक्के वाढ होत आहे. सरकारी आकडेवारीनुसार, 2021-22 मध्ये देशात 221 दशलक्ष टन दुधाचे उत्पादन झाले, जे गेल्या वर्षीच्या 208 दशलक्ष टनांपेक्षा 6.25% अधिक आहे. गेल्या 15 महिन्यांत देशात दुधाचे दर 12 ते 15 टक्क्यांनी वाढले आहेत. तज्ञांचा असा विश्वास आहे की ऑक्टोबर 2023 पूर्वी दरवाढ थांबणार नाही आणि दुधाची महागाई सप्टेंबर 2022 मधील 5.55% वरून फेब्रुवारी 2023 मध्ये 10.33% पर्यंत वाढली आहे.