2020-21 या आर्थिक वर्षाचा अर्थसंकल्प सादर करताना, अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी नवीन कर प्रणालीची घोषणा केली होती. नव्या करप्रणालीत कोणत्याही कपातीचा फायदा नाही. अशा परिस्थितीत, बचत योजना, विमा किंवा इतर कोणत्याही प्रकारची गुंतवणूक न करणाऱ्या करदात्यांना हा एक चांगला पर्याय आहे. ताज्या माहितीनुसार, अर्थ मंत्रालय नवीन कर प्रणाली अधिक आकर्षक बनवण्याच्या विचारात आहे. सरकारची जुनी कर प्रणाली हळूहळू काढून टाकण्याची योजना आहे, ज्यामध्ये विविध सूट आणि कपातीचे फायदे उपलब्ध आहेत. त्याच्या जागी, वैयक्तिक करदात्यांना सूट न देता नवीन कर प्रणालीचा पर्याय असेल. नवीन प्रणालीमध्ये कोणतीही सूट मिळणार नाही.
2020-21 चा अर्थसंकल्प सादर करताना, निर्मला सीतारामन यांनी नवीन कर प्रणालीची घोषणा केली. यामध्ये कराचा दर कमी आहे पण कोणत्याही प्रकारची सूट नाही. ही एक साधी कर प्रणाली आहे. करदात्यांना समजणे देखील सोपे आहे. नवीन करप्रणाली सोपी असल्याने करदात्यांना सहज समजू शकेल असा संदेश सरकारपर्यंत पोहोचला आहे. कोणतीही वजावट किंवा सूट नसल्यामुळे हे समजणे आणि गणना करणे सोपे आहे.
करप्रणाली सुलभ करण्याची घोषणा केली :-
या प्रकरणाबाबत एका विश्वसनीय सूत्राने सांगितले की, 2014 मध्ये जेव्हा पंतप्रधान मोदी सत्तेत आले तेव्हा त्यांनी पुढील वर्षी आम्ही कर प्रणाली सोपी ठेवण्याचा प्रयत्न करू असे वचन दिले होते. सध्या ते खूप गुंतागुंतीचे आहे. ज्या प्रकारची सूट मिळत आहे ती हळूहळू कमी केली जाईल आणि कर दर कमी केला जाईल. या कल्पनेवर पुढे जात दोन वर्षांपूर्वी नवीन करप्रणाली लागू करण्यात आली. यामध्ये कोणतीही सूट नाही परंतु, कर दर कमी आहे.
कॉर्पोरेट कर दर कपात हे पहिले मोठे पाऊल आहे :-
सप्टेंबर 2019 मध्ये सरकारने कॉर्पोरेट कर दर 30 टक्क्यांवरून 22 टक्क्यांवर आणला होता. कर प्रणाली सुलभ करण्याच्या दिशेने उचललेले हे पहिले पाऊल होते. पुढील वर्षी, एक नवीन कर व्यवस्था सुरू करण्यात आली ज्यामध्ये सूट आणि कपातीचा लाभ उपलब्ध नाही. मात्र यामध्ये कराचा दर कमी ठेवण्यात आला आहे.
नवीन कर प्रणाली अंतर्गत किती उत्पन्नावर किती कर आकारला जातो ? :-
1 फेब्रुवारी 2020 रोजी नवीन कर प्रणालीची घोषणा करण्यात आली होती. यामध्ये 2.5 लाखांपर्यंतच्या उत्पन्नावर कोणताही कर नाही. 2.5-5 लाखांपर्यंतच्या उत्पन्नावरील कर दर 5 टक्के आहे. 5-7.5 लाखांपर्यंतच्या उत्पन्नावर 10 टक्के कर आकारला जातो. 7.5-10 लाख रुपयांपर्यंतच्या उत्पन्नावर 15% कर दर आहे. 10-12.5 लाखांच्या उत्पन्नावरील कर दर 20 टक्के आहे. तर 12.5-15 लाखांच्या उत्पन्नावर कर दर 25 टक्के आणि 15 लाखांपेक्षा जास्त उत्पन्नावर 30 टक्के कर आहे