भारतात पेट्रोल आणि डिझेलची कमतरता आहे का ? हा प्रश्न विचारला जात आहे कारण गेल्या काही दिवसांपासून देशातील पेट्रोल पंप कोरडे पडल्याच्या बातम्या येत आहेत. राजस्थान, पंजाब, हिमाचल प्रदेश, उत्तराखंड, गुजरात आणि मध्य प्रदेश या राज्यातील पेट्रोल पंपांवर लांबच लांब रांगा लागल्या आहेत. बीपीसीएल आणि एचपीसीएल यांसारख्या तेल विपणन कंपन्यांनी इंधनाचा पुरवठा कमी केला आहे आणि मागणीच्या एक चतुर्थांशच पुरवत असल्याचा दावा पेट्रोलियम डीलर्स करत असताना, सरकार आणि तेल कंपन्यांचा दावा आहे की, देशात इंधनाची कोणतीही कमतरता नाही.
सरकारने काही राज्यांमध्ये मागणी वाढल्याचे सांगितले :-
पेट्रोलियम आणि नैसर्गिक वायू मंत्रालयाने बुधवारी या प्रकरणावर एक निवेदन जारी केले. देशात पेट्रोल आणि डिझेलची कमतरता नाही, असे त्यात म्हटले आहे. राजस्थान, मध्य प्रदेश आणि कर्नाटकसारख्या काही राज्यांमध्ये पेट्रोल आणि डिझेलची मागणी विशिष्ट ठिकाणी वाढल्याचेही मंत्रालयाने मान्य केले आहे. मंत्रालयाने म्हटले आहे की, मागणीतील वाढ पूर्ण करण्यासाठी पेट्रोल आणि डिझेलचे उत्पादन पुरेसे आहे. त्याच वेळी, मागणी वाढण्याचे कारण कृषी क्रियाकलापांना कारणीभूत ठरले आहे. डेपो आणि टर्मिनल्समध्ये स्टॉक वाढवून या समस्येचा सामना करण्यासाठी तेल कंपन्यांनी तयारी सुरु केली आहे.
भारत पेट्रोलियमने असेही म्हटले आहे की, “आम्ही सर्वांना खात्री देतो की आमच्या नेटवर्कवरील सर्व इंधन केंद्रांवर पुरेशी उत्पादन उपलब्ध आहे. त्यामुळे घाबरण्याची गरज नाही.
हिंदुस्थान पेट्रोलियमनेही या प्रकरणावर ट्विट करून लोकांना घाबरू नका असे आवाहन केले आहे. कंपनीने म्हटले आहे की, “HPCL देशाची सतत वाढणारी इंधनाची मागणी पूर्ण करत आहे आणि पुरवठा साखळीमध्ये उत्पादनाच्या उपलब्धतेची खात्री देते. ग्राहकांनी घाबरून जाण्याची गरज नाही. बाजारात जिथे जिथे इंधन स्टेशन आहेत तिथे ऑटो इंधनाचा अखंड पुरवठा करण्यासाठी आम्ही वचनबद्ध आहोत.
तज्ञ काय म्हणाले ? :-
ऊर्जा तज्ज्ञ नरेंद्र तनेजा म्हणाले, आपल्या देशात तेलाचा तुटवडा नाही, त्यामुळे घाबरण्याचे कारण नाही. तेल उत्पादक कंपन्यांना देण्यासाठी भारताकडे पुरेसे डॉलर्स उपलब्ध आहेत. तेल कंपन्यांना तेल विकून तोट्याचा मुद्दाही योग्य नाही.
अनेक राज्यांमध्ये इंधनाचा तुटवडा असल्याच्या बातम्या :-
राजस्थानमध्ये 1,000 हून अधिक पंप कोरडे आहेत –
गेल्याच दिवशी राजस्थानमधून बातमी आली होती की, येथील डिझेल-पेट्रोल पुरवठा अघोषित कपात केल्यामुळे 1,000 हून अधिक पंप कोरडे पडले आहेत. राजस्थान पेट्रोलियम डीलर्स असोसिएशनचे अध्यक्ष सुनीत बगई म्हणाले की, राज्यातील पेट्रोल पंप केवळ आयओसीएलच्या आधारे चालत आहेत, कारण एचपीसीएल आणि बीपीसीएलने पेट्रोल आणि डिझेलचा पुरवठा पूर्णपणे कमी केला आहे. अशीच परिस्थिती राहिली तर पेट्रोल पंप बंद करावा लागेल.
मध्य प्रदेशातील पुरवठा सामान्य करण्याची मागणी –
मध्य प्रदेशातील अनेक पेट्रोल पंप कोरडे पडले आहेत. त्यामुळे पेट्रोलपंप मालकांसह सर्वसामान्य नागरिकही नाराज झाले आहेत. तेलाचा पुरवठा सुरळीत करण्याची मागणी पेट्रोल पंप मालकांनी सरकारकडे केली आहे. पेट्रोल पंप असोसिएशनचे अध्यक्ष अजय सिंह म्हणाले, तेल कंपन्यांनी पेट्रोल आणि डिझेलचा पुरवठा 40 टक्क्यांपर्यंत कमी केला आहे. त्यामुळे पेट्रोल पंपावर पेट्रोल आणि डिझेल पुरेशा प्रमाणात उपलब्ध होत नाही.
गुजरातमध्ये अचानक वाहनांच्या रांगा –
गुजरातच्या अहमदाबाद शहरात अचानक पेट्रोल पंपावर वाहनांच्या रांगा लागल्या. सौदी अरेबियातून होणारा कच्च्या तेलाचा पुरवठा बंद झाल्याच्या अफवेमुळे लोकांनी रात्री उशिरा शहरातील पेट्रोल पंपांवर वाहने भरली. शेकडो वाहने अचानक आल्याने पंपांची यंत्रणा कोलमडून त्यांना ते बंद करावे लागले.
पंजाबच्या माझा-दोआबामध्ये 50 पेट्रोल पंप बंद –
पंजाबमधील अनेक पंप बंद पडल्याचेही वृत्त आहे. तेल कंपन्यांकडून पेट्रोल आणि डिझेलचा पुरवठा न झाल्यामुळे पंजाबमधील माझा आणि दोआबा भागातील सुमारे 50 पेट्रोल पंप शनिवारी बंद राहिले. याशिवाय इतर अनेक पेट्रोल पंपांवर 5 ते 6 तास तेल मिळाले नाही. त्यामुळे वाहनचालकांना प्रचंड त्रासाला सामोरे जावे लागले. मात्र, रविवारी येथील परिस्थिती पूर्वपदावर आली.
हिमाचल प्रदेशात 3 दिवसात तेल पुरवठा –
हिमाचल प्रदेशातील सिरमौर, पोंटा साहिब नहान, खादरी, रेणुकाजीसह काही शहरांमध्ये इंधनाचे संकट निर्माण झाले आहे. काही पंप रिकामे आहेत, काहींमध्ये थोडेसे इंधन शिल्लक आहे. शिमला येथील पेट्रोल पंप ऑपरेटर सुरेंद्र सिंह यांनी सांगितले की, गेल्या काही दिवसांपासून पेट्रोल आणि डिझेलच्या उपलब्धतेमध्ये खूप समस्या आहे कारण तेल कंपन्या तीन दिवसांत पुरवठा करत आहेत.
उत्तराखंडमध्ये अफवा पसरलेल्या वाहनांच्या रांगा –
अशाच अफवांमुळे उत्तराखंडमध्ये शेकडो दुचाकी आणि चारचाकी वाहनांनी पेट्रोल पंपावर इंधन भरण्यासाठी गर्दी केली होती. डेहराडूनचे डीएम आर राजेश कुमार म्हणाले की, पेट्रोल आणि डिझेलच्या तुटवड्याच्या अफवांमुळे रात्री उशिरापर्यंत वाहनांमध्ये इंधन भरण्यासाठी वाहनांच्या लांबच लांब रांगा लागल्या होत्या. या प्रकरणाची चौकशी सुरू करण्यात आली असून अफवा पसरवणाऱ्यांवर कडक कारवाई करण्याचे आदेश देण्यात आले आहेत.
यापूर्वी केंद्र सरकारने उत्पादन शुल्कात कपात केली होती :-
21 मे रोजी जनतेला दिलासा देण्यासाठी केंद्र सरकारने पेट्रोलवरील उत्पादन शुल्कात प्रतिलिटर 8 रुपये आणि डिझेलवरील उत्पादन शुल्कात 6 रुपयांनी कपात केली होती. त्यामुळे पेट्रोल 9.50 रुपयांनी तर डिझेल 7 रुपयांनी स्वस्त झाले आहे. सरकार पेट्रोलवर 27.90 रुपये आणि डिझेलवर 21.80 रुपये उत्पादन शुल्क आकारत होते. या कपातीनंतर पेट्रोलवर 19.90 रुपये आणि डिझेलवर 15.80 रुपये अबकारी शुल्क आकारण्यात आले.