स्वयंपाकाच्या तेलाच्या किमतीत सर्वाधिक वाढ रिफाइंड तेलात झाल्याचे किराणा बाजाराशी संबंधित व्यापारी सांगत आहेत. यामध्ये सोयाबीन तेल, सूर्यफूल तेल आणि पाम तेल यांचा समावेश आहे. हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की आपले बहुतेक शुद्ध तेल बाहेरील देशांतून येते.
रिफाइंड तेल 90 टक्के विदेशातून येते :-
दुधाच्या उत्पादनात आपण जगात प्रथम क्रमांकावर असलो तरी. पण खाद्यतेलाच्या उत्पादनात आपण खूप मागे आहोत. आपन आमच्या एकूण वापरापैकी जवळपास 60 टक्के वापर परदेशातून करतो. पाम तेल वगळता उर्वरित रिफाइंड तेलांपैकी बहुतांश अर्जेंटिना, ब्राझील आणि युक्रेनमधून येतात. पाम तेल मलेशिया आणि इंडोनेशिया येथून येते. सनफ्लॉवर रिफाइंड ऑइलबद्दल बोलायचे तर, 90 टक्क्यांहून अधिक आयात अवलंबित्व रशिया आणि युक्रेनवर आहे. युद्धामुळे या दोन देशांतून होणारी आयात बंद आहे.
आंतरराष्ट्रीय बाजारात किमती वाढू लागल्या :-
सेंट्रल ऑर्गनायझेशन फॉर ऑइल इंडस्ट्रीज अँड ट्रेड (COOIT) चे अध्यक्ष सुरेश नागपाल म्हणतात की, रशिया आणि युक्रेनमध्ये युद्ध सुरू होण्यापूर्वीच आंतरराष्ट्रीय बाजारात रिफाइंड तेलाच्या किमती वाढू लागल्या होत्या. स्वस्तात विकल्या जाणाऱ्या पामतेलाच्या किमतीही या दिवसांत वाढल्या आहेत. एकेकाळी मोहरीच्या तेलाच्या निम्म्या भावाने विकले जाणारे पामतेल परदेशातील मोहरीच्या तेलाच्या तुलनेत 10 ते 15 रुपये किलोने महागले आहे. 25 फेब्रुवारी ते 3 मार्च दरम्यान, त्याची किंमत प्रति टन $ 200 ने वाढली आहे. त्यामुळे सोयाबीन, सूर्यफुलासह सर्व प्रकारच्या खाद्यतेलाचे दर वाढू लागले आहेत.
स्थानिक बाजारपेठेत भाव वाढू लागले :-
आंतरराष्ट्रीय बाजारात खाद्यतेलाच्या किमती वाढल्याच्या बातम्या येत असतानाच स्थानिक बाजारातही त्याचे दर वाढू लागले आहेत. गेल्या दहा दिवसांत रिफाइंड तेलाच्या किमतीत सर्वाधिक वाढ झाल्याचे व्यापाऱ्यांचे म्हणणे आहे. त्याचबरोबर त्याचा साठाही कमी होत आहे. त्यामुळे त्याच्या दरातही प्रतिलिटर 35 रुपयांनी वाढ झाली आहे. एवढेच नाही तर देशी तूप ते भाजी तूप आदींच्या दरातही प्रतिलिटर 25 ते 30 रुपयांनी वाढ झाली आहे.
युक्रेन 60% सूर्यफुलाचे उत्पादन करते :-
खाद्यतेलाच्या व्यवसायाशी संबंधित एका व्यापाऱ्याच्या मते, युक्रेन हा जागतिक स्तरावर सूर्यफुलाच्या उत्पादनात आघाडीवर आहे. जगातील सूर्यफूल तेलाच्या उत्पादनापैकी 60 टक्के वाटा एकट्या युक्रेनचा आहे. युक्रेन आणि रशिया यांच्यातील युद्धानंतर पुरवठा साखळी तुटली आहे. याचा परिणाम केवळ त्याच्या किमतीवरच नाही तर इतर तेलांच्या किमतीवरही झाला आहे. त्यामुळेच सोयाबीन तेलाच्या दरातही वाढ झाली आहे.
गाझियाबाद बाजाराचा दर किती आहे ? :-
देशाची राजधानी दिल्लीला लागून असलेल्या गाझियाबादमध्येही खाद्यतेलाच्या किमती वाढल्या आहेत. जर घाऊक बाजाराबद्दल बोलायचे झाले तर काही आठवड्यांपूर्वी सोयाबीन तेलाचा भाव 140 रुपये प्रति लिटर होता. आता तो 170 रुपये झाला आहे. तसेच पामतेलाचे दरही 120 रुपयांवरून 145 रुपयांवर पोहोचले आहेत. पूर्वी 130 रुपये लिटरने मोठ्या प्रमाणात उपलब्ध असलेले मोहरीचे तेल आता 150 रुपये लिटरने मिळत आहे. किरकोळ बाजाराबाबत बोलायचे झाले तर पूर्वी सोयाबीन तेल 160 रुपये प्रतिलिटर दराने विकले जात होते. आता तो 180 रुपयांवर गेला आहे. पामतेलही 130 रुपयांऐवजी 155 रुपये लिटरने विकले जात आहे. मोहरीच्या तेलाचा भाव 170 रुपयांवरून 185 रुपयांपर्यंत वाढला आहे.
