या वर्षी 19 मे रोजी अचानक आरबीआय म्हणजेच रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने 2000 रुपयांच्या नोटा चलनातून काढून घेण्याची घोषणा केली होती. या 2000 रुपयांच्या नोटा 8 नोव्हेंबर 2016 रोजी नोटाबंदीनंतर बाजारात आणण्यात आल्या होत्या. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया किंवा आरबीआयचे गव्हर्नर शक्तिकांत दास यांनी सांगितले की, आता देशात 2000 रुपयांच्या फक्त 10000 रुपयांच्या नोटा जारी केल्या जातील. फक्त 1 कोटी रुपयांच्या नोटा चलनात आहेत. त्यांनी सांगितले की, 2000 रुपयांच्या नोटा परत येत आहेत आणि आता लोकांकडे फक्त 10000 कोटी रुपयांच्या नोटा उरल्या आहेत. या नोटाही परत मिळतील, असा विश्वास त्यांनी व्यक्त केला. 2016 मध्ये 500 आणि 1000 रुपयांच्या जुन्या नोटा चलनातून बाद करण्यात आल्या होत्या.
19 मे 2023 मध्ये, आरबीआयने नागरिकांना सांगितले की त्यांनी यापूर्वी 30 सप्टेंबर 2023 पर्यंत बँकेत 2000 रुपयांच्या नोटा जमा करण्यासाठी किंवा इतर मूल्यांच्या नोटांसह बदलण्यासाठी वेळ दिला होता. त्याच नंतर ही मुदत 7 ऑक्टोबर 2023 पर्यंत वाढवण्यात आली.
7 ऑक्टोबरनंतर बँक शाखांमध्ये नोटा जमा करण्याची आणि बदलण्याची सुविधा बंद करण्यात आली. पण 8 ऑक्टोबरपासून लोकांना 2000 रुपयांच्या नोटा बदलून देण्याची किंवा रिझर्व्ह बँकेच्या 19 कार्यालयांमध्ये जमा करण्याची आणि त्यांच्या बँक खात्यात जमा केलेल्या रकमेइतकी रक्कम मिळण्याची सुविधा देण्यात आली आहे. व्यक्ती किंवा संस्था 2,000 रुपयांच्या बँक नोटा 19 RBI कार्यालयांमध्ये एकावेळी 20,000 रुपयांपर्यंत बदलू शकतात. तथापि, आरबीआय कार्यालयांद्वारे बँक खात्यांमध्ये 2,000 रुपयांच्या नोटा जमा करण्याच्या रकमेवर मर्यादा नाही. ही सुविधा आरबीआय कार्यालयांमध्ये मध्यवर्ती बँकेच्या पुढील आदेशापर्यंत सुरू राहणार आहे.
सध्या, जर नोटा बदलायच्या असतील, तर त्यासाठी काही नियम आहेत. नोटा बदलताना/जमा करताना वैध आयडी पुरावा विचारला जाऊ शकतो. न्यायालये, कायद्याची अंमलबजावणी संस्था, सरकारी विभाग किंवा तपास कार्यवाही/अंमलबजावणीमध्ये गुंतलेली कोणतीही सार्वजनिक प्राधिकरणे आवश्यकतेनुसार, कोणत्याही मर्यादेशिवाय 19 RBI जारी कार्यालयात रु. 2000 च्या नोटा जमा/बदलू शकतात. आरबीआय कार्यालयात जाता येत नसेल तर टपाल विभागाच्या सेवांचा लाभ घेता येईल.
